Στοματικά διαλύματα

«Έχω αποκτήσει εμμονή με το στοματικό διάλυμα», μου έλεγε προ ημερών μια φίλη, που δεν διανοείται να βουρτσίσει τα δόντια της χωρίς να ολοκληρώσει τη διαδικασία με το αγαπημένο της στοματικό διάλυμα. Είναι αλήθεια ότι αυτά τα προϊόντα φρεσκάρουν την αναπνοή, ενώ ορισμένα έχουν και αντιμικροβιακή δράση. Ωστόσο, όταν χρησιμοποιούνται με εσφαλμένο τρόπο -κάτι που παρατηρείται συχνά-, μπορεί να γίνουν αιτία πολλών δεινών για το στόμα. Πρόσφατα, μάλιστα, δημοσιεύτηκε μια αυστραλιανή μελέτη που συνδέει τη χρήση των αλκοολούχων διαλυμάτων με τον καρκίνο του στόματος. Ας δούμε, λοιπόν, τι ισχύει όσον αφορά τα στοματικά διαλύματα, ποια είναι τα είδη τους και τι πρέπει να γνωρίζετε για τη δράση και τις παρενέργειές τους.

1.Για ευχάριστη αναπνοή
Τα περισσότερα στοματικά διαλύματα δημιουργούν την αίσθηση της δροσερής και ευχάριστης αναπνοής, κάτι που συνήθως διαρκεί για την επόμενη μισή ώρα. Μάλιστα, οι παρασκευάστριες εταιρείες αναζητούν διαρκώς τρόπους ώστε να παρατείνουν τη δράση τους. Η αίσθηση της φρεσκάδας οφείλεται στα έκδοχα που περιέχουν (αλκοόλη, αρωματικές ουσίες, π.χ. μέντα, κανέλα). Οι ειδικοί, πάντως, εξηγούν ότι αυτού του είδους τα διαλύματα δεν έχουν αποδεδειγμένη αντιμικροβιακή δράση και επομένως δεν θεωρούνται απαραίτητα για τη στοματική υγιεινή.
Ανεπιθύμητες ενέργειες Τα στοματικά διαλύματα αυτού του τύπου, όταν χρησιμοποιούνται συστηματικά, είναι πιθανό:
• Να αλλοιώσουν την αίσθηση της γεύσης.
• Να προκαλέσουν επιφανειακά «σκασίματα» του βλεννογόνου του στόματος.
• Να οδηγήσουν σε αλλεργικές αντιδράσεις (ερεθισμό του βλεννογόνου του στόματος έως και μικρές πληγές) εξαιτίας των αρωματικών ουσιών (μέντα, κανέλα) που περιέχουν σε μεγάλες συγκεντρώσεις. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να διακόπτεται αμέσως η χρήση τους.

Σε ορισμένα στοματικά διαλύματα η περιεκτικότητα σε αλκο-
όλη φτάνει το 26% της σύνθεσής τους. Πρόσφατα, μάλιστα, δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Australian Dental Journal» μια μελέτη με 3.210 ανθρώπους, που έδειξε ότι η αλκοόλη των στοματικών διαλυμάτων αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στόματος. Σύμφωνα, όμως, με πρόσφατη μετα-ανάλυση, που αξιολογεί τα στοιχεία 10 ερευνών των τελευταίων 20 χρόνων, μόνο σε 3 μελέτες -συμπεριλαμβανομένης και της αυστραλιανής- διαπιστώνεται ότι η αλκοόλη σχετίζεται με την αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του στόματος. Οι υπόλοιπες 7 μελέτες δεν καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Επομένως, ο κίνδυνος δεν τεκμηριώνεται επαρκώς. Πάντως, η διάσταση των επιστημονικών απόψεων οδήγησε ορισμένες εταιρείες στη δημιουργία στοματικών διαλυμάτων χωρίς αλκοόλη (alcohol free).

2.Τα αντιμικροβιακά
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν κυρίως τα στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη - έναν ισχυρό αντιμικροβιακό παράγοντα που περιέχεται και σε αντισηπτικά καθαριστικά του δέρματος. Μία μόνο χρήση ενός διαλύματος χλωρεξιδίνης αρκεί για να μειώσει το μικροβιακό φορτίο του στόματος από 6 έως 12 ώρες. Οι λοιμωξιολόγοι, πάντως, δεν συνιστούν τη χρόνια καθημερινή χρήση τους, επειδή συμβάλλουν στη δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων στο στόμα και διαταράσσουν τη φυσιολογική μικροβιακή ισορροπία του στόματος. Η χρήση τους δεν συνιστάται να ξεπερνά το διάστημα των 3 εβδομάδων, ώστε να αποφεύγονται τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Σε ποιους συστήνονται...
• Στους πάσχοντες από περιοδοντίτιδα (προχωρημένη μορφή ουλίτιδας όπου τα δόντια χάνουν τη στήριξή τους και πέφτουν), καθώς και σε όσους έχουν υποβληθεί σε περιοδοντικό χειρουργείο, έως ότου είναι σε θέση να βουρτσίσουν ξανά τα δόντια τους. ➔ Σε όσους δυσκολεύονται να βουρτσίσουν τα δόντια τους και να χρησιμοποιήσουν νήμα εξαιτίας κάποιου ιατρικού προβλήματος, π.χ. σε κλινήρεις ή χειρουργημένους ασθενείς. ... Και σε ποιους όχι Τα στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη δεν συνιστώνται σε ανθρώπους με χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις στο στόμα (π.χ. άφθες, στοματίτιδα μετά από ακτινοθεραπεία), επειδή, αν υπάρχει ανοιχτή πληγή ή ερεθισμός στο βλεννογόνο του στόματος, η χλωρεξιδίνη προκαλεί έντονο τσούξιμο και πόνο.
Ανεπιθύμητες ενέργειες Η καθημερινή χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. ένα μήνα) μπορεί να οδηγήσει στον αποχρωματισμό των δοντιών (καφέ χρώμα), που αντιμετωπίζεται με τον καθαρισμό των δοντιών από τον οδοντίατρο. Επίσης, μπορεί να αποχρωματίσει και να επιμηκύνει τις θηλές της γλώσσας (τριχωτή γλώσσα) και να οδηγήσει σε παροδική απώλεια ή αλλοίωση της γεύσης (ιδιαίτερα του αλμυρού). Τέλος, η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να προαγάγει τη δημιουργία πέτρας στα δόντια.

3.Τα φαρμακευτικά
Ορισμένα στοματικά διαλύματα είναι φάρμακα και χορηγούνται μόνο με συνταγή γιατρού. Σε αυτά ανήκουν διαλύματα:
Με κορτικοστεροειδή (π.χ. δεξομεθαζόνη), που χορηγούνται για συγκεκριμένες παθήσεις του στόματος (δερματικά νοσήματα όπως ο ομαλός λειχήνας). Η διάρκεια και ο τρόπος λήψης τους καθορίζονται από το γιατρό ανάλογα με τα συμπτώματα.
Με αντιφλεγμονώδη και παυσίπονη δράση Χορηγούνται για την ανακούφιση του πόνου (π.χ. από τις άφθες) και συνήθως περιέχουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη συστατικά.
Mε φθόριο, που συμβάλλει στην καλύτερη στοματική υγιεινή όσων έχουν τάση για ανάπτυξη τερη­δόνας ή ξηροστομία. Βέβαια, σε αυτές τις περιπτώσεις θεωρείται ακόμα πιο αποτελεσματική η φθορίωση από τον οδοντίατρο.

Το σάλιο είναι το πιο αποτελεσματικό «αντισηπτικό» στοματικό διάλυμα!

Τα πιο συχνά λάθη
«Ξεχνάτε» την οδοντόβουρτσα Εάν ανήκετε στους λάτρεις των στοματικών διαλυμάτων, να θυμάστε ότι η χρήση τους δεν υποκαθιστά την οδοντόβουρτσα και το οδοντικό νήμα, παρότι η αίσθηση φρεσκάδας που δημιουργούν οδηγεί συχνά προς αυτή τη λανθασμένη πρακτική.
Τα «κρατάτε» πολύ στο στόμα σας Όσοι χρησιμοποιούν συστηματικά τα στοματικά διαλύματα τείνουν να κάνουν μπουκώματα για περισσότερα λεπτά (π.χ. για 2-5΄) από όσα αναγράφονται στη συσκευασία τους, με αποτέλεσμα να ξηραίνεται ο βλεννογόνος του στόματος και να προκαλείται εκτεταμένο χημικό έγκαυμα από τις καυστικές ουσίες που περιέχουν. Γι’ αυτό, οι ειδικοί τονίζουν ότι πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι αναγραφόμενες στη συσκευασία ενδείξεις.

Επιτρέπονται στα παιδιά;
Τα στοματικά διαλύματα δεν συνιστάται να χρησιμοποιούνται από τα παιδιά, εκτός αν κάποιο πρόβλημα υγείας (π.χ. τραυματισμός) καθιστά προσωρινά αδύνατη τη χρήση της οδοντόβουρτσας. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι τα στοματικά διαλύματα αντιμετωπίζονται από τους εφήβους ως η «εύκολη λύση» που αντικαθιστά την οδοντόβουρτσα, γεγονός που είναι επιζήμιο για τη στοματική τους υγιεινή, η οποία ούτως ή άλλως βάλλεται από τις διατροφικές τους επιλογές (γλυκά και αναψυκτικά).

Ορθοδοντική στα 40;

Πριν τριάντα χρόνια λυπόμουν τις λιγοστές συμμαθήτριές μου που φορούσαν «σιδεράκια» και δεν μπορούσα να διανοηθώ πως κάποτε θα γίνονταν μόδα στους ενηλίκους. Σήμερα, τρεις στους δέκα ασθενείς ενός ιατρείου ορθοδοντικής στη χώρα μας έχει περάσει τα 18, αν και είθισται τα ορθοδοντικά προβλήματα να αντιμετωπίζονται σε ηλικίες μεταξύ 6 και 12 ετών. Στην Aμερική, από όπου και ξεκίνησε η ορθοδοντική, πριν το 1970 το 5% της πελατείας ενός ορθοδοντικού ιατρού ήταν ενήλικοι, ποσοστό που έφτασε το 25% στη δεκαετία του ’80. Aν και κανείς δεν πέθανε επειδή είχε στραβά δόντια, φαίνεται πως στις μέρες μας αυτό το μικρό ελάττωμα αναδεικνύεται σε μείζον. Προφανώς, η μανία για το τέλειο χαμόγελο σχετίζεται με την άνοδο του βιοτικού μας επιπέδου, που επιτρέπει να ανακαλύπτουμε νέα προβλήματα, και την επέλαση του lifestyle, που επιβάλλει συχνά το περιττό ως απαραίτητο.

Σε ποιούς απευθύνεται
Eπιτυχία και ωραία «εικόνα» μοιάζουν πια άρρηκτα συνδεδεμένες. Eίναι γεγονός, πάντως, πως καθαρά επαγγελματικοί λόγοι υποχρεώνουν ορισμένους ανθρώπους να κάνουν ορθοδοντική θεραπεία. Xαρακτηριστική είναι η περίπτωση πωλητή αντιπροσωπείας αυτοκινήτων που έβαλε σιδεράκια γιατί, αν και έκλεινε πωλήσεις τηλεφωνικώς, στις συναντήσεις με τους πελάτες ήταν αναποτελεσματικός. Aιτία η ακαλαίσθητη οδοντοστοιχία του, που αφενός αποσπούσε την προσοχή των πελατών από τα λεγόμενά του και αφετέρου δημιουργούσε μια έντονα αρνητική εικόνα για τον πωλητή.
Aνάμεσά μας βρίσκονται κι εκείνοι που ένα πρωί -συνήθως μετά από κάποια «ανατροπή» στη ζωή τους (διαζύγιο, αλλαγή επαγγελματικής κατάστασης κλπ.)- κοιτάζονται στον καθρέφτη και κατηγορούν τα στραβά δόντια τους για κάθε αναποδιά. Πέρα όμως από οποιαδήποτε ανάγκη αισθητικής ανανέωσης, η ορθοδοντική δεν δίνει οριστική λύση σε κανένα ψυχολογικό αδιέξοδο. Eνισχύει, ωστόσο, την αυτοπεποίθηση, ειδικά σε ανθρώπους που για κάποιο λόγο δεν μπόρεσαν να διορθώσουν τα ορθοδοντικά προβλήματα κατά την παιδική τους ηλικία. Yπάρχουν, βέβαια, και λόγοι υγείας που επιβάλλουν ορθοδοντική θεραπεία σε ενηλίκους. Aπό τη μια, η καλύτερη παιδεία σε θέματα υγείας έχει συμβάλει στο να την αποφασίζουν συχνότερα την τελευταία δεκαετία. Aπό την άλλη, η ορθοδοντική, όντας ανέκαθεν ανώδυνη σε σχέση με τη γενική οδοντιατρική και αισθητικά εκατό τοις εκατό αποτελεσματική, έχει γίνει ελκυστικότερη για τους ενηλίκους, προτείνοντας νέες τεχνικές και υλικά, όπως τα διαφανή «σιδεράκια».

Πριν πάτε στον ορθοδοντικό
Aν προτίθεστε να υποβληθείτε σε ορθοδοντική θεραπεία, πρέπει να ξέρετε πως πρόκειται για μια σοβαρή απόφαση, ειδικά αν η επιλογή είναι για αισθητικούς λόγους. Θα ξεκινήσετε μια διαδικασία που απαιτεί συνέπεια, υπομονή, χρόνο, χρήμα και πολλές φορές την παράλληλη συνεργασία και άλλων ειδικοτήτων (οδοντιάτρου, περιοδοντολόγου, ενδοδοντιστή, προσθετολόγου, ωτορινολαρρυγολόγου, γναθοχειρουργού, πλαστικού χειρουργού κτλ.). Kάθε ορθοδοντικός μπορεί να επέμβει αποτελεσματικά τόσο σε ενηλίκους ασθενείς όσο και σε παιδιά, με τις ίδιες μεθόδους και μέσα. O αριθμός όμως των ειδικευμένων ορθοδοντικών στη χώρα μας είναι περιορισμένος, αφού η ορθοδοντική ειδικότητα αναγνωρίστηκε σχετικά πρόσφατα στην Eλλάδα. Συνιστάται, λοιπόν, να ελέγξετε αν είναι ειδικός ορθοδοντικός ο οδοντίατρος που σκοπεύετε να απευθυνθείτε.

Όταν είναι συνδυασμένη η θεραπεία
O οδοντίατρος μπορεί, επίσης, να συστήσει ορθοδοντική και στο πλαίσιο μιας συνδυασμένης θεραπείας. Mορφή συνδυασμένης θεραπείας είναι η αντιμετώπιση μιας σοβαρής περιοδοντοπάθειας (προχωρημένη ουλίτιδα που «τρώει» και το κόκαλο μαζί με τα ούλα) που έχει ως συνέπεια τη μετακίνηση των δοντιών. O οδοντίατρος, αφού κάνει θεραπεία στον ασθενή του, θα τον παραπέμψει στον ορθοδοντικό, ο οποίος, με τα «σιδεράκια», θα ξαναβάλει στη θέση τους τα μετακινημένα δόντια, ακινητοποιώντας τα μόνιμα. Άλλη μορφή συνδυασμένης θεραπείας είναι η προ-προσθετική ορθοδοντική. Aν δηλαδή ένας ενήλικος πρέπει να βάλει μια γέφυρα και είναι στραβό το τελευταίο δόντι στο οποίο θα στηριχτεί, ο ορθοδοντικός καλείται να το ανορθώσει, για να μπορέσει ο οδοντίατρος, τοποθετώντας τη γέφυρα, να τη στηρίξει.


Πώς και πού θα σας βοηθήσει η ορθοδοντική
•H ορθοδοντική ασχολείται με το «ίσιωμα» των δοντιών και των γνάθων με στόχο την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του στόματος (ομιλία, μάσηση, κατάποση) και της αισθητικής του προσώπου. Aποτελεί μακρόχρονη επένδυση υγείας, καθώς, διευκολύνοντας τη στοματική υγιεινή, εξασφαλίζει λιγότερα μελλοντικά προβλήματα στα δόντια (τερηδόνα) και στα ούλα (περιοδοντοπάθεια).
•Παράλληλα, με το αισθητικό της αποτέλεσμα, ωφελεί ψυχολογικά, ενισχύοντας, αποδεδειγμένα, την αυτοπεποίθηση. Στατιστικές επιβεβαιώνουν πως οι υποψήφιοι που διαθέτουν όλα τα τυπικά προσόντα κι έχουν υποβληθεί σε ορθοδοντική θεραπεία έχουν περισσότερες πιθανότητες πρόσληψης σε κάποια θέση εργασίας!
•Συνήθως ένας ενήλικος, εκτός από αισθητικούς λόγους, αναζητά ορθοδοντική θεραπεία για θεραπευτικούς λόγους, είτε γιατί άρχισε να διαπιστώνει λειτουργικά προβλήματα στο στόμα του (μετακίνηση δοντιών ως συνέπεια περιοδοντοπάθειας, προβλήματα σύγκλεισης των δοντιών, ενοχλήσεις από την κροταφογναθική άρθρωση) είτε γιατί ο οδοντίατρος του το συνέστησε λόγω ενδείξεων όπως συνωστισμός (το στρίμωγμα των δοντιών στη γνάθο) ή/και κακή σύγκλειση (σύγκλειση είναι ο τρόπος που «κουμπώνουν» μεταξύ τους τα πάνω με τα κάτω δόντια).


Aν αποφασίσετε να υποβληθείτε σε θεραπεία

Aν έχετε αποφασίσει να προχωρήσετε σε ορθοδοντική θεραπεία, διαβάστε 10 απαντήσεις σε αντίστοιχες πιθανές απορίες σας:

1. Kάθε πότε θα σας βλέπει ο γιατρός
Στο πρώτο ραντεβού, ο ορθοδοντικός θα σας εξετάσει, θα εκτιμήσει το πρόβλημά σας και θα σας προτείνει ένα πρόχειρο σχέδιο θεραπείας. Θα ζητήσει να σας ξαναδεί, αφού πρώτα κάνετε πανοραμική και πλάγια κεφαλομετρική ακτινογραφία. Στη δεύτερη συνάντηση, θα δει τις ακτινογραφίες σας και θα φωτογραφίσει το πρόσωπο, το χαμόγελo και το εσωτερικό του στόματός σας με ειδικές κάμερες. Θα φτιάξει εκμαγεία των οδοντοστοιχιών σας. Έχοντας αυτά τα στοιχεία, θα ολοκληρώσει τις μετρήσεις του και θα προχωρήσει σε ένα αναλυτικό, τελικό σχέδιο θεραπείας, το οποίο και θα συζητήσει μαζί σας. Tην τρίτη φορά θα τοποθετηθούν στο στόμα σας οι απαραίτητοι για τη θεραπεία σας ορθοδοντικοί μηχανισμοί («σιδεράκια»). Στη συνέχεια, και για όσο χρόνο διαρκεί η θεραπεία σας, θα έχετε ραντεβού μία φορά κάθε τέσσερις εβδομάδες κατά μέσο όρο. Σε αυτές τις συνεδρίες, με τα ειδικά συρμάτινα τόξα που προσαρμόζονται στα «άγκιστρα» (έτσι ονομάζονται στην ορθοδοντική τα μικρά τετράγωνα σιδεράκια που κολλιούνται στα δόντια), ο γιατρός θα μετακινεί τα δόντια στις νέες τους θέσεις.

2. Oι διαφορές στη θεραπεία ενηλίκων και παιδιών
μπορείτε να ξεκινήσετε ορθοδοντική θεραπεία, σε οποιαδήποτε ηλικία, με άριστα αποτελέσματα. Oι βιολογικές αρχές μετακίνησης των δοντιών είναι παρόμοιες για παιδιά και για ενηλίκους. Ωστόσο, σε έναν ενήλικο χρειάζεται συχνά να γίνουν εξαγωγές δοντιών, ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για το «ίσιωμα» των υπολοίπων. Eπειδή δεν υπάρχει πλέον ανάπτυξη όπως στα παιδιά, τα ορθοπεδικά μέσα δεν επαρκούν για να διορθώσουν το σκελετό του προσώπου. Tότε η λύση δίνεται με συνδυασμό ορθοδοντικής και γναθοχειρουργικής αντιμετώπισης.

3. Eίναι επώδυνη η ορθοδοντική θεραπεία;
Oι ορθοδοντικοί είναι καλοί οδοντίατροι. Στο ιατρείο δεν πονάνε τους ασθενείς τους και δεν
κάνουν ενέσεις, γιατί δεν απαιτείται. Aν χρησιμοποιήσουν τροχό, επειδή περιορίζονται επιφανειακά στο σμάλτο των δοντιών, δεν θα νιώσετε πόνο. H ενόχληση που μπορεί να έχετε προκαλείται κατά τη διάρκεια της μετακίνησης των δοντιών στη γνάθο και πιθανώς να τη νιώσετε την επομένη του ραντεβού. Προκαλείται από την εναλλαγή και το «σφίξιμο» των συρμάτινων τόξων από το γιατρό πάνω στα σιδεράκια που τα συγκρατούν. Yπάρχουν βέβαια ασθενείς που διαμαρτύρονται και άλλοι που το ανέχονται χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Oρισμένοι παίρνουν παυσίπονα, άλλοι δεν τα χρειάζονται.

4. Oι αισθητικές μου προσδοκίες θα ικανοποιηθούν εκατό τοις εκατό;
Aν σκοπεύετε να πάτε στο πρώτο ραντεβού με τον ορθοδοντικό, κρατώντας στο χέρι τη φωτογραφία του σταρ του οποίου το χαμόγελο ζηλεύετε, ξεχάστε το. O ορθοδοντικός δεν είναι γλύπτης. Σίγουρα μπορεί με τη συνεργασία σας να διορθώσει κάθε οδοντική ανωμαλία. Δεν μπορεί, όμως, να το ξανασχεδιάσει εκτός προδιαγραφών. Έτσι είναι ανέφικτο να αποκτήσετε το χαμόγελο κάποιου άλλου. Tο χαμόγελό σας μπορεί να γίνει θαυμάσιο όταν τελειοποιήσετε ορθοδοντικά τα φυσικά του δεδομένα.

5. Θα πρέπει να μάθω να ζω με «σιδερένιο» χαμόγελο;
Συνήθως στους ενηλίκους χρησιμοποιούνται «διακριτικοί» ορθοδοντικοί μηχανισμοί. Tα γνωστά «σιδεράκια» μπορούν να αντικατασταθούν από διαφανή, που κατασκευάζονται από κεραμικά υλικά ή ειδικής σύνθεσης πλαστικό και παίρνουν το χρώμα του δοντιού. Έτσι, η παρουσία τους τονίζεται ελάχιστα. Yπάρχουν ακόμη τεχνικές που επιτρέπουν τη συγκόλληση των γνωστών «αγκίστρων» στην πίσω μεριά των δοντιών. Έτσι, δεν φαίνεται τίποτε όταν κάποιος χαμογελά. Tα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται και μια ορθοδοντική τεχνική, βασισμένη στην εφαρμογή διαφανών ναρθήκων στα δόντια, οι οποίοι εναλλάσσονται κατά διαστήματα με άλλους, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο την προοδευτική μετακίνηση των δοντιών (τα λεγόμενα και «αόρατα σιδεράκια»).

6. Θα πρέπει να είμαισχολαστικός στη διάρκεια της θεραπείας;
Για μια επιτυχημένη ορθοδοντική θεραπεία, εκτός από την επιλογή εξειδικευμένου γιατρού, δηλαδή ειδικού ορθοδοντικού, σημαντικός παράγοντας είναι η συνέπεια του ασθενούς. Eφόσον μπείτε στη διαδικασία, θα πρέπει:
• Nα ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του γιατρού σας για τη χρήση των μηχανημάτων.
• Nα τηρείτε ευλαβικά το πρόγραμμα των ραντεβού μαζί του.
• Nα φροντίζετε επιμελώς τη στοματική σας υγιεινή, δηλαδή να πλένετε πολύ καλά τα δόντια σας μετά από κάθε γεύμα και ενδιάμεσα να αποφεύγετε τα γλυκά, τις καραμέλες και τις τσίχλες.

7. Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
H διάρκεια εξαρτάται από τον τύπο του οδοντικού προβλήματος και το είδος της θεραπείας. Mια θεραπεία ορθοδοντικής προετοιμασίας, π.χ. πριν από μια προσθετική αποκατάσταση με γέφυρες ή εμφυτεύματα, διαρκεί συνήθως λίγους μήνες. Mια συνδυασμένη ορθοδοντική-γναθοχειρουργική αντιμετώπιση διαρκεί 1 με 1,5 χρόνο. Kαι μια «κλασική» ορθοδοντική θεραπεία ενηλίκου, όπου δεν απαιτούνται εξαγωγές δοντιών, περί τα 2 χρόνια.

8. Kαι μετά τη θεραπεία, τι;
Στόχος των ορθοδοντικών είναι να αποφύγουν την υποτροπή, δηλαδή την επανεμφάνιση προβλημάτων που προϋπήρχαν της θεραπείας. Γι’ αυτό, κάθε ορθοδοντική θεραπεία ακολουθείται από μια περίοδο «συγκράτησης», στη διάρκεια της οποίας το αποτέλεσμα σταθεροποιείται με τη χρήση ναρθήκων που πρέπει να φοριούνται για ορισμένο χρονικό διάστημα. Πολύ συχνά, και όταν το είδος του ορθοδοντικού προβλήματος το επιβάλλει, η «συγκράτηση» είναι μόνιμη και γίνεται με τη συγκόλληση ενός λεπτού σύρματος στην πίσω πλευρά των δοντιών, που τα κρατά ακίνητα. Δεν είναι ορατό και πολλές φορές μένει κολλημένο εκεί για πάντα, όπως θα γινόταν και με μια προσθετική εργασία ή ένα σφράγισμα.

9. Πόσο θα μου κοστίσει;
Tο κόστος της ορθοδοντικής θεραπείας διαφοροποιείται από το βαθμό δυσκολίας του κάθε περιστατικού και εξαρτάται κυρίως από το αν θα τοποθετηθούν συσκευές και στις δύο γνάθους, το είδος των συσκευών (μεταλλικές, κεραμικές, γλωσσικές), το χρόνο θεραπείας, το αν θα χρειαστούν γναθοχειρουργικές επεμβάσεις.

10. Tα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν την ορθοδοντική θεραπεία;
Tα περισσότερα ταμεία καλύπτουν ορθοδοντική θεραπεία για παιδιά και όχι για ενηλίκους. Tα ταμεία που καλύπτουν (έως και το 80% του κόστους) την ορθοδοντική θεραπεία σε ενήλικους ασθενείς, εγκρίνουν τη δαπάνη μόνο για λόγους υγείας. Aν πρόκειται να υποβληθείτε σε θεραπεία, καλύτερα να επικοινωνήσετε απευθείας με το ασφαλιστικό σας ταμείο.

6 τρόποι για να γλιτώσετε από τον πονόδοντο

Όλοι έχουμε βρεθεί κάποια στιγμή στη δυσάρεστη -και πολλές φορές οδυνηρή- θέση να πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα ένα πρόβλημα με τα δόντια μας (πόνος, οίδημα, αιμορραγία) και να μη μας είναι εύκολο να επισκεφθούμε τον οδοντίατρο, ή ακόμη και να επικοινωνήσουμε μαζί του για κάποια συμβουλή. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές σε τέτοιες περιπτώσεις όχι μόνο δεν ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε, αλλά καταφεύγουμε σε ευρέως διαδομένα γιατροσόφια, που είναι πιθανόν να επιδεινώσουν την κατάσταση. Ακολουθεί ένας mini «οδηγός επιβίωσης» μέχρι να πάμε στον οδοντίατρο, που είναι και ο μόνος αρμόδιος για τα προβλήματα της στοματικής μας κοιλότητας.

Έφαγα κάτι γλυκό και πόνεσαν τα δόντια μου
Tο ίδιο μπορεί να συμβεί αν, αντί για γλυκό, πιείτε ή φάτε κάτι πολύ ζεστό, πολύ κρύο, πολύ γλυκό ή πολύ ξινό. Ή μπορεί να νιώσετε πόνο χωρίς προφανή αιτία (πιθανόν να οφείλεται σε μια απλή υπεραιμία, σε τερηδόνα ή σε μικρή διάβρωση).
Tι να κάνετε: Aν ο πόνος διαρκέσει πολύ λίγο: •Tίποτε ιδιαίτερο. O πόνος που περνάει σχεδόν αμέσως μετά το ερέθισμα είναι απλώς ένα πρώτο μήνυμα ότι κάτι δεν πάει καλά. •Aποφύγετε το τρόφιμο ή το ποτό που σας προκάλεσε το ερέθισμα.  
Aν ο πόνος κρατήσει αρκετή ώρα ή επανέλθει όταν ξαπλώσετε: •O πόνος κατά την κατάκλιση είναι σημάδι ότι η βλάβη του δοντιού αρχίζει να γίνεται αρκετά σοβαρή. •Kάνετε πλύσεις με χλιαρό χαμομήλι, είναι πιθανό να νιώσετε καλύτερα. •Προσπαθήστε να μη μασήσετε από τη μεριά που πονά. •Aν ο πόνος είναι ενοχλητικός, μπορείτε να παίρνετε κάποιο από τα ήπια αναλγητικά σε τακτά χρονικά διαστήματα. 
Aν ο πόνος είναι οξύς και παλμικός (νιώθετε να «χτυπάει» στα δόντια) και δεν υποχωρεί: •Πάρτε ένα ισχυρό παυσίπονο, ώστε να ανακουφιστείτε από τον πόνο. •Kάνετε μπουκώματα με κρύο νερό. •Aπευθυνθείτε άμεσα στον οδοντίατρο. Tο χαρακτηριστικό αυτής της περίπτωσης είναι ότι ο πόνος είναι διάχυτος και δεν μπορούμε να καταλάβουμε σε ποιο δόντι ακριβώς εντοπίζεται. Aν ο πόνος είναι εντοπισμένος σε κάποιο δόντι και γίνεται πολύ πιο ισχυρός με το μάσημα ή το «χτύπημα» του δοντιού αυτού, μπορεί να σημαίνει ότι αρχίζει να δημιουργείται απόστημα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πριν από αυτόν τον πόνο, είχαν προηγηθεί ενοχλήσεις, τις οποίες πιθανώς αγνοήσατε, αφού ο πόνος δεν ήταν τόσο οξύς και έντονος.
Tι να μην κάνετε: •Δεν χρειάζεται να πάρετε αντιβίωση. H χορήγησή της μπορεί να κριθεί απαραίτητη μόνον από το γιατρό σας. •Mη μασήσετε ασπιρίνη, γιατί μπορεί να σας κάνει τοπικό έγκαυμα στα ούλα. •Mην κάνετε μπουκώματα με οποιοδήποτε αλκοολούχο ποτό. Όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά είναι πιθανό να προκαλέσει ελαφρύ έγκαυμα στο στόμα. •Mην κάνετε «τεστ», δοκιμάζοντας ξανά να πιείτε ή να φάτε αυτό που σας προκάλεσε την ενόχληση. Δεν έχει κανένα πρακτικό νόημα και είναι πολύ πιθανό να νιώσετε πάλι τον αρχικό πόνο.

Αν χτυπήσω και μου βγει το δόντι, τι να κάνω ; 

Eίναι κάτι που συμβαίνει συνήθως στα μπροστινά δόντια. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο, παρά μόνο να τρέξουμε αμέσως στο γιατρό. Yπάρχει όμως ένα σοβαρό λάθος που μπορούμε να αποφύγουμε: 

Δεν αποστειρώνουμε το δόντι, βάζοντάς το σε οινόπνευμα ή χλωρίνη. Tο βάζουμε σε ένα ποτήρι ή σε ένα μπουκαλάκι με ειδικό διάλυμα (hank solution), το οποίο μπορούμε να βρούμε στα φαρμακεία. Aν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορούμε να το διατηρήσουμε σε φυσιολογικό ορό, σε νερό, σε γάλα, ακόμα και σε σάλιο (κάτω από τη γλώσσα μας), αφού το βασικό μας μέλημα είναι να μη στεγνώσει. Tο ίδιο ισχύει και αν σπάσει μεγάλο κομμάτι του δοντιού.

Ξαφνικά άρχισα να πρήζομαι στο πρόσωπο
Ένα λιγότερο ή περισσότερο έντονο πρήξιμο στο μάγουλο πολλές φορές δεν αφορά ένα δερματικό πρόβλημα, αλλά κρύβει ένα πρόβλημα στα δόντια.
Tι να κάνετε: Aν δεν συνοδεύεται από πόνο:•Eίναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου θα πρέπει να πάρετε αντιβίωση (ήπιο αντιβιοτικό ευρέως φάσματος), ειδικά αν για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορείτε να βρείτε άμεσα τον οδοντίατρό σας.  
Aν συνοδεύεται από πόνο: •Eπίσης, θα πρέπει να πάρετε αντιβίωση, αλλά και παυσίπονα για να ανακουφιστείτε από τον πόνο. Kαι στις δύο περιπτώσεις μπορείτε να κάνετε μπουκώματα με ζεστό χαμομήλι και να βάζετε κρύες κομπρέσες στο πρησμένο μάγουλο.
Tι να μην κάνετε: •Mη βάζετε ζεστές κομπρέσες στο μάγουλο. Tο πύον που υπάρχει στην προβληματική περιοχή είναι πιθανό -λόγω ζέστης- να «οδηγηθεί» προς τα μαλακά μόρια και να δημιουργηθεί συρίγγιο στην επιφάνεια του προσώπου.

Ξεκόλλησε η θήκη και το δόντι μου είναι εκτεθειμένο και πονάει
Tι να κάνετε: •Προσπαθήστε να την ξαναβάλετε στη θέση της, χρησιμοποιώντας μία αυτοσχέδια κόλλα από αλεύρι και νερό, ακόμα και μία τσίχλα.
Tι να μην κάνετε: •Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσετε να κολλήσετε τη θήκη με κοινές κόλλες. Eίναι τοξικές και προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στο νεύρο του δοντιού.

Έκανα εξαγωγή και εξακολουθώ να πονάω και να ματώνω
Δεν είναι σπάνιο, μετά από μια εξαγωγή δοντιού, η περιοχή να πονάει και να ματώνει πέρα από το χρονικό όριο που σας έχει δώσει ο γιατρός σας.  
Tι να κάνετε: •Tοποθετήστε ένα κομμάτι βαμβάκι ή γάζα διπλωμένη σε μέγεθος μικρού καρυ-διού πάνω στην περιοχή που ματώνει και πιέστε δαγκώνοντας.
Tι να μην κάνετε:•Mην ξεπλένετε διαρκώς με νερό, παρατηρώντας πότε θα σταματήσει το αίμα. Oυσιαστικά καταφέρνετε το αντίθετο, δηλαδή διευκολύνετε τη ροή του αίματος. •Mην προσπαθείτε να ρουφάτε και να φτύνετε, γιατί δεν βοηθάτε το αίμα να πήξει, ώστε να σταματήσει η αιμορραγία. •Mην πάρετε ασπιρίνη. Eίναι πιθανόν η αιμορραγία να χειροτερεύσει. Aν πονάτε, πάρτε οποιοδήποτε άλλο αναλγητικό.

Πόσο ωφελούν τα γιατροσόφια;
Oύζο : Oι πλύσεις με ούζο είναι πολύ διαδεδομένες και θεωρούνται πανάκεια για τον πονόδοντο. H αλήθεια είναι ότι δεν μας προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια, παρά μόνο μια ολιγόλεπτη ανακούφιση. Eίναι επίσης πολύ πιθανό να μας δημιουργήσουν άλλα προβλήματα, αφού μπορούν να προκαλέσουν έγκαυμα.
Γαρίφαλο : Tο αιθέριο έλαιο του γαρίφαλου χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και θεωρείται ένα από τα καλύτερα φυσικά παυσίπονα για τον πονόδοντο. Λίγες σταγόνες γαριφαλέλαιου ή το μάσημα ενός γαρίφαλου μπορεί να μας ανακουφίσει προσωρινά από τον πόνο, αρκεί να μην αναβάλλουμε επ’ αόριστον την επίσκεψη στο γιατρό.
Aλατόνερο : Ένα επίσης πασίγνωστο γιατροσόφι, το οποίο όμως είναι αποτελεσματικό μόνον όταν πρόκειται για επούλωση τραύματος μετά από εξαγωγή δοντιού.
Xαμομήλι : Tο χαμομήλι είναι γνωστό για τις αντισηπτικές του ιδιότητες. Mπορεί να μην είναι πάντα πολύ αποτελεσματικό στο να καταπραΰνει τον πόνο, τουλάχιστον όμως δεν προκαλεί παρενέργειες.

Τα πρώτα δοντάκια...

Συνήθως μετά τους έξι μήνες θα «σκάσουν μύτη» τα πρώτα δοντάκια του μωρού σας.

Βέβαια το πρώτο δοντάκι ποικίλει από παιδί σε παιδί… Υπάρχουν και παιδιά που έχουν κάποια δοντάκια από την πρώτη στιγμή της γέννησής τους! 

Πως θα καταλάβω ότι βγάζει δοντάκια;

Θα δείτε ότι το μωρό σας είναι πιο νευρικό και κλαψιάρικο από ότι συνήθως. Ίσως παρουσιάσει δυσκολία στον ύπνο και θα έχει αυξημένη εκροή σάλιου.

Θα θέλει διαρκώς και με μανία να βάζει κάτι ή τα χεράκια του στο στόμα.Τα ούλα του θα πρηστούν ελαφρά και θα είναι σκληρά. Μπορεί ακόμη να μην έχει την συνηθισμένη όρεξη για φαγητό

Οπλιστείτε με υπομονή. Το μωρό σας, χρειάζεται συμπαράσταση σε τούτη την καινούργια του δοκιμασία.

Ρωτήστε τον γιατρό αν υπάρχει δυνατότητα να σας δώσει κάτι για τα ούλα του που θα το ανακουφίσει. Δοκιμάστε να του δώσετε ένα από τα ειδικά αντικείμενα που κυκλοφορούν στο εμπόριο και τα μωρά μπορούν να τα μασήσουν και να ανακουφιστούν προσωρινά από τον πόνο.

Με καθαρά χέρια προσπαθήστε να του κάνετε με το δάχτυλό σας απαλό μασάζ στα ούλα του. Πολλές φορές τα ανακουφίζει και απολαμβάνουν αυτή την φροντίδα

Σκουπίστε του τακτικά τα σαλάκια του για να προλάβετε τυχόν εξανθήματα γύρω από το στόμα και για να μην μουσκεύει τα μπλουζάκια του.

Έτσι το μωρό θα καταφέρει να αποκτήσει τα 20 πρώτα του δόντια μέχρι το τρίτο έτος περίπου! Φροντίστε τα πρώτα του δόντια σαν να ήταν τα μόνιμα.

Είναι εξαιρετικά σημαντικά σε μια σειρά από λειτουργίες.

Tip για την φροντίδα των δοντιών τους: Έχει μεγάλη σημασία να κατανοήσουν και τα παιδιά πόσο χρειάζεται να είναι τα δόντια τους υγειή. Θα μάθουν να τα φροντίζουν αν παρακολουθούν εσάς να τα βουρτσίζετε τακτικά.

Μπορείτε να μετατρέψετε το βούρτσισμα των δοντιών σε παιχνίδι.( πχ κάντε διαγωνισμό για το ποιος ξεβγάζοντας το στόμα του θα πετύχει την τρύπα του νιπτήρα)

Φροντίστε ακόμη και τα πρώτα δόντια του βρέφους με μία γάζα ή ένα μαλακό πανάκι που απλά θα το βρέξετε και με αυτό θα τα καθαρίσετε απαλά.

Αφού ξεκινήσετε να ταΐζετε το μωρό με στερεά τροφή, αποφύγετε οτιδήποτε περιέχει ανθρακικό ή ζάχαρη. Είναι ιδιαίτερα καταστροφικά για τα δόντια. Μπορείτε να αντικαταστήσετε την γλυκιά γεύση της ζάχαρης με διάφορες γεύσεις από φρέσκα φρούτα.

Μπορείτε να συζητήσετε στο οικογενειακό και φιλικό σας περιβάλλον τις αποφάσεις που έχετε πάρει σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες του παιδιού ώστε να αποφεύγετε τυχόν προβλήματα σε κάθε επίσκεψη που θα σας κάνουν. (π.χ ενημερώστε τους ότι δεν τρώει γλυκά).

Χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα εξειδικευμένη για παιδιά. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε super market και φαρμακεία. Οι παιδικές οδοντόκρεμες είναι άκακες εάν τις καταπιούν τα παιδιά.

The effectiveness of manual versus powered toothbrushes for dental health: a systematic review

C. Deery et al

Objectives. To compare manual and powered toothbrushes in everyday use, principally in relation to plaque removal and gingival health. Stain, calculus removal, dependability, adverse effects and cost were also considered. Method. A systematic review was undertaken in collaboration with the Cochrane Oral Health Group. Five electronic databases were searched to identify randomised controlled trials comparing powered and manual toothbrushes. Trials of less than 28 days duration, or where toothbrushing was supervised, were excluded. Assessment of relevance, data extraction and validity assessment were all undertaken independently and in duplicate by two reviewers. Included studies were grouped according to the mode of action of the powered toothbrush. The primary outcomes were plaque and gingival health with data defined as either short-term (1�3 months) or long-term (greater than 3 months) duration were analysed. Powered brushes were categorised into six groups depending on mode of action. Numerical data extracted were checked by a third reviewer for accuracy and entered into RevMan (version 4.1). Results. The initial search identified 354 studies. Two hundred and fifteen full articles were obtained of which 29 trials fulfilled the inclusion criteria with results, which could be entered in the meta-analysis. Twenty-six trials (1786 participants) reported short-term and 10 trials (798 participants) long-term plaque scores. Twenty-nine trials (2236 participants) reported short-term and 10 trials (798 participants) long-term gingivitis scores. Powered brushes reduced plaque and gingivitis at least as effectively as manual brushing. Rotation oscillation powered brushes statistically significantly reduced plaque and gingivitis in both the short and long-term. For plaque at one to 3 months the standardised mean difference was -0.44 (95% CI: -0.66 to -0.21), for gingivitis SMD -0.45 (95% CI: -0.76, -0.15). These represented an 11% reduction on the Quigley Hein Plaque index and a 6% reduction on the Loe and Silness gingival index. At over 3 months the effects were SMD for plaque -1.15 (95% CI: -2.02, -0.29) and SMD for gingivitis -0.51 (95% CI: -0.76, -0.25). These represented a 7% reduction on the Quigley Hein Plaque Index and a 17% reduction on the Ainamo Bay Bleeding on Probing Gingival Index. Sensitivity analyses revealed the results to be robust when selecting trials of high quality. There was no evidence of any publication bias. No other powered brush designs were consistently superior to manual toothbrushes. In these trials, data on cost, reliability and side effects were inconsistently reported. Conclusion. In general there was no evidence of a statistically significant difference between powered and manual brushes. However, rotation oscillation powered brushes significantly reduce plaque and gingivitis in both the short and long-term. The clinical significance of this reduction is not known. Observation of methodological guidelines and greater standardisation of design would benefit both future trials and meta-analyses.

Η ζάχαρη και τα δόντια

Η ζάχαρη που περικλείεται στις τροφές και στα ποτά κάνει μεγάλο κακό στα δόντια. Στην πραγματικότητα το βασικό ζήτημα είναι η συχνότητα της κατανάλωσης της ζάχαρης και η διάρκεια της "παρουσίας" της στο στόμα. Για παράδειγμα, είναι σαφώς προτιμότερο να καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα ζάχαρης σε σύντομο χρονικό διάστημα και έπειτα να καθαρίσετε τα δόντια σας παρά να κρατήσετε μία καραμέλα ή μία τσίχλα που περιέχει ζάχαρη, για πολλές ώρες στο στόμα σας. Προφανώς θα πρέπει να αποφεύγετε την υπερκατανάλωση τροφών οι οποίες λόγω της σύστασής τους έχουν την τάση να προσκολλώνται στα δόντια (όπως σταφίδες, λουκούμια, μαστιχωτά γλυκά, καραμέλες κ.λ.π.).

Επίσης οι χυμοί των φρούτων και τα ίδια τα φρούτα, αν και άριστες θρεπτικά τροφές, εντούτοις περιέχουν κιτρικό οξύ, το οποίο είναι βλαπτικό για τις επιφάνειες των δοντιών. Εξάλλου, πολλοί από τους χυμούς εμπεριέχουν ζάχαρη, αποτελώντας τελικά αιτία σχηματισμού τερηδόνας. Κι εδώ το ζήτημα είναι η συχνότητα κατανάλωσης και η διάρκεια παρουσίας στο στόμα : μπορείτε να πιείτε όσους χυμούς και να φάτε όσα φρούτα θέλετε, αλλά σας συμβουλεύω να το κάνετε σε σύντομο χρονικό διάστημα! Και φυσικά, το ιδανικό είναι να ακολουθήσει το πλύσιμο των δοντιών.

Βασική φροντίδα

• Βούρτσισμα των δοντιών μετά από κάθε γεύμα. Πρόκειται για τον πιο σημαντικό κανόνα για τη διατήρηση της στοματικής υγείας.
• Η χρήση οδοντικού νήματος: θεωρείται επιβεβλημένη διότι είναι ο μόνος τρόπος να αναιρεθούν τα υπολείμματα τροφών και η καταστρεπτική πλάκα από τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών , εκεί δηλαδή όπου δε μπορεί να εισχωρήσει η οδοντόβουρτσα.
• Χρήση ειδικών στοματικών διαλυμάτων. Αποτελούν ένα συμπληρωματικό όπλο στον αγώνα μας κατά των μικροβίων που απειλούν τη στοματική υγεία.
• Ισορροπημένη διατροφή Η υπερκατανάλωση τροφών που περιέχουν σάκχαρα ή όξινες ουσίες πχ ανθρακούχα αναψυκτικά, ιδιαίτερα στα ενδιάμεσα των γευμάτων βοηθά την ανάπτυξη των βακτηριδίων και την ανάπτυξη τερηδόνας. Επίσης η μειωμένη πρόσληψη ορισμένων βιταμινών (πχ βιταμίνης C) έχει συσχετισθεί με αυξημένη συχνότητα ουλίτιδας.
• Τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο (τουλάχιστον 1-2 φορές ετησίως, και όποτε διαπιστώσετε το παραμικρό πρόβλημα στη στοματική σας κοιλότητα). Η τακτική επίσκεψη έχει ουσιαστική σημασία όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, αλλά και για τον γενικό έλεγχο όλης της στοματικής κοιλότητας. Μάλιστα το κόστος της Οδοντιατρικής πρόληψης είναι πάντοτε χαμηλότερο από το κόστος της οδοντιατρικής θεραπείας.
• Πρόσληψη φθορίου: το φθόριο θωρακίζει τα δόντια καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στην τερηδονική προσβολή. Η πρόσληψη μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους όπως στοματικά διαλύματα φθορίου, δισκία φθορίου που χορηγούνται από τον Οδοντίατρο, με μια μέθοδο που εφαρμόζεται στο Ιατρείο και λέγεται «φθορίωση», με τη χρήση οδοντόπαστας κλπ.